Ο μύθος αυτός, είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να σας δείξω πως ο πραγματικός εχθρός που βρίσκεται πίσω από κάθε αγχώδη σκέψη, είναι μια αυτό-υπονομευτική θεώρηση του εαυτού, ριζωμένη βαθιά από την παιδική μας ηλικία. Πως ο καλύτερος συκοφάντης του εαυτού μας βρίσκεται στον καθρέφτη μας.
Μια μέρα, εκεί που ένας μεγάλος στοχαστής έκανε τον περίπατό του γύρω από την Ακρόπολη, συνάντησε κάποιον γνωστό του, ο οποίος του ανακοίνωσε ότι έχει να του πει κάτι πάρα πολύ σημαντικό που άκουσε για κάποιον από τους μαθητές του…
Ο στοχαστής τότε του είπε ότι θα ήθελε, πριν του πει εκείνος τι έχει ακούσει, να τον περάσει από την δοκιμασία της «τριπλής διηθήσεως».
-«Τριπλής διηθήσεως;» ρώτησε με απορία ο άλλος.
-«Ναι, πριν μου πεις τι άκουσες να λέγεται για τον μαθητή μου θα ήθελα να αφιερώσουμε τρία λεπτά για να φιλτράρουμε αυτό που άκουσες και θέλεις εμπιστευτικά να μου πεις.
Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας.
Είσαι λοιπόν εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;».
-«Ε… όχι ακριβώς, απλά το άκουσα όμως και…».
-«Μάλιστα! Άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα.
Ας δοκιμάσουμε τώρα, το δεύτερο φίλτρο, αυτό της καλοσύνης.
Αυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;»
-«Καλό; Όχι, το αντίθετο μάλλον…»
-«Άρα, συνέχισε ο στοχαστής, θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος ότι είναι αλήθεια»!
Ο γνωστόςέσκυψε το κεφάλι από ντροπή και αμηχανία.
-«Παρ’ όλα αυτά», συνέχισε, «μπορείς ακόμα να περάσεις την δοκιμασία διότι υπάρχει και το τρίτο φίλτρο: Το φίλτρο της χρησιμότητας.
Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις κάτι που μπορεί να μου φανεί χρήσιμο; ».
-«Όχι, δεν νομίζω…»
-«Άρα, αφού αυτό που θα μου πεις δεν είναι ούτε αληθινό, ούτε καλό, ούτε χρήσιμο, τότε γιατί θα πρέπει να το ακούσω; »
Η αφήγηση για τον εαυτό μας, είναι ένα συνονθύλευμα που αποτελείται από
-πράγματα που έχουμε ακούσει για μας στην παιδική ηλικία
-αρνητικές ετικέτες και λανθασμένες εκτιμήσεις
-εικασίες για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι και
-εσφαλμένες εκτιμήσεις για την απόδοση και την αξία μας
Ένας από τους βασικούς κανόνες για υγιείς ανθρώπινες σχέσεις είναι :
Το ίδιο ισχύει και για τα λόγια που λέμε για τον ίδιο μας τον εαυτό, που ωστόσο, λειτουργεί συχνά ως o προσωπικός μας σαμποτέρ: ένας αόρατος βασανιστής και λογοκριτής, ένας εσωτερικευμένος αυστηρός και βλοσυρός πατέρας, που μας κάνει να νιώθουμε ενοχικά για αυτά που είπαμε /κάναμε, να νιώθουμε ανασφάλεια και αμφιβολία για την αξία μας, και άγχος για την μελλοντική μας απόδοση στις σχέσεις, στη δουλειά μας κτλ. Τίποτα δεν είναι προκαλεί περισσότερη αναστάτωση, από τις σκέψεις που απειλούν την αυτό-εκτίμηση και την αυτό-εικόνα μας. Και οι σκέψεις αυτές, έχουν σημείο εκκίνησης και παραγωγούς πρωταρχικά εμάς τους ίδιους.
«Κανένας δεν έχει δικαίωμα να κάνει τον άλλον να νιώθει άσχημα για τον εαυτό του»
Ο τρόπος για να μειώσουμε τις σκέψεις που μας κρατούν δέσμιους στην ανασφάλεια και την χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι να τις υποβάλλουμε σε αυτό το τεστ:
ΣΚΕΨΗ
Είμαι κακός ομιλητής/οι άλλοι με θεωρούν βλάκα/θα αποτύχω να…..
ΚΡΙΤΗΡΙΟ 1-ΑΛΗΘΕΙΑ
Πως γνωρίζω ότι αυτό που λέω είναι αλήθεια; Συμβαίνει πάντα,όλες τις φορές, 100%; Αν αυτό το χαρακτηριστικό το είχε κάποιος άλλος. θα τον χαρακτήριζα το ίδιο αυστηρά;
ΚΡΙΤΗΡΙΟ 2- ΚΑΛΟΣΥΝΗ
Αυτό που λέω για τον εαυτό μου είναι κάτι καλό;
ΚΡΙΤΗΡΙΟ 3- ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
Με βοηθάει το να λέω /επαναλαμβάνω αρνητικές κρίσεις για τον εαυτό μου;
Η απάντηση και στα 3 είναι: Σαφώς και όχι.Το αντίθετο θα έλεγα. Οι αρνητικές εκτιμήσεις, οι ετικέτες που βάζουμε στον εαυτό μας (π.χ "είμαι άχρηστος"), όχι απλά δεν βοηθάνε, αντίθετα μας καθηλώνουν, μας μουδιάζουν και ενισχύουν την αδράνεια μέσω του μηρυκασμού των αυτό-υποτιμητικών σκέψεων. Αν αυτές επαναλαμβάνονται συχνά, λειτουργούν ως αυτό-εκπληρούμενη προφητεία: Αν πιστεύω ότι είμαι άχρηστος ,θα αποφεύγω να επιχειρώ, να ρισκάρω,να τολμάω, θα δημιουργήσω μια κατάσταση παθητικότητας και ελάχιστης δράσης, επαληθεύοντας σιγά σιγά την αρχική μου εκτίμηση:
Δεν κάνω τίποτα, άρα είμαι άχρηστος.
Οι αυτό-υποτιμητικές σκέψεις ούτε βοηθάνε, ούτε είναι χρήσιμες, ούτε μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Μια ετικέτα "είμαι....." μας χαρακτηρίζει ολοκληρωτικά χωρίς κανένα ελαφρυντικό. Κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε ρεαλιστικό ούτε αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Ας δούμε ένα παράδειγμα.
Ετικέτα: "Είμαι τεμπέλης"
Κανείς δεν είναι 100% τεμπέλης. Κάποιες στιγμές στη ζωή του δραστηριοποιείται. Ωστόσο η ετικέτα "τεμπέλης" έχει αυτό το συναισθηματικό αντίκτυπο στον αποδέκτη. Του "είμαι ολοκληρωτικά και απόλυτα αυτό που λέει η ταμπέλα".Επομένως το να χρησιμοποιώ ταμπέλες ενέχει 2 κινδύνους: Να είμαι ανακριβής και να κάνω τον άλλον ή τον εαυτό μου να νιώθει άσχημα γιαυτό που είναι, και όχι για τη συμπεριφορά που με ενόχλησε. Και καθόσον δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε κανέναν να νιώθει άσχημα για τον εαυτό του, οι χαρακτηρισμοί και οι ετικέτες που στρέφονται ενάντια στον εαυτό, και όχι στο γεγονός, είναι επιζήμιοι, ανακριβείς, επιθετικοί στο Εγώ και ως τέτοιοι, πρέπει να αποφεύγονται. Αν το ζητούμενο μας φυσικά,είναι η βελτίωση και όχι η αυτό-τιμωρία που δεν έχει κανένα νόημα και καμμία χρησιμότητα.