Παιδί και συναίνεση: Διδάσκω το παιδί μου να λέει "OXI"

Το 85% της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης έχει ως δράστες συγγενείς, ή οικεία άτομα που δεν έχουν συγγένεια με το παιδί. Ωστόσο, οι γονείς για κάποιο λόγο θεωρούν ακόμα και σήμερα πιο επικίνδυνους τους αγνώστους. Συγκεκριμένα πάνω από το 1/3 των γονιών δεν αναφέρουν καν στο παιδί τον κίνδυνο που μπορεί να διατρέχει από ενήλικες που γνωρίζει, ενώ πάνω από το 55% δεν αναφέρουν συγγενείς ως πιθανούς δράστες.

Η εκμετάλλευση και η κακοποίηση των παιδιών από αυτά τα πρόσωπα, έχει τις ρίζες της και σε αυτό το φαινόμενο: Γονείς που πιέζουν τα παιδιά τους να γίνουν αθέλητοι και παθητικοί αποδέκτες των σωματικών εκδηλώσεων τρυφερότητας κάποιου συγγενή, ή που κατηγορούν τα απρόθυμα παιδιά ως αγενή και κακότροπα, επειδή εκφράζουν την επιθυμία τους να διαχειριστούν το σώμα τους όπως θέλουν ή δε θέλουν εκείνα. Ας αναρωτηθούμε: τι αξίες διδάσκουμε στα παιδιά μας, όταν τα πιέζουμε να συμμορφωθούν στις επιθυμίες των άλλων;

1.Σεβασμός : Πως θα διδάξουμε στα παιδιά μας το σεβασμό, αν δεν σεβόμαστε τη δική τους επιθυμία στο να δείξουν ή όχι σωματική τρυφερότητα σε κάποια συγγενή ή φιλικό πρόσωπο; 

2. Όρια: Από τη μία, σαμποτάρουμε την σχέση μας με το παιδί, όταν το πιέζουμε να αγκαλιάσει τη θεία, και θολώνουμε τη διάκριση των ορίων και της σκοπό της οριοθέτησης. Από την άλλη, προκαλούμε σύγχυση στο παιδί:Τα όρια ισχύουν για όλους ή έχουν παραθυράκια και εξαιρέσεις τελικά;

3.Ευγένεια: Δεν  σφάλουμε όταν διδάσκουμε ότι ευγένεια σημαίνει υποχρεωτική συναίνεση; Ευγένεια σημαίνει αμοιβαίος σεβασμός: Δεν είναι αγένεια το παιδί να αρνηθεί το φιλί της γιαγιάς, αντίθετα είναι αγένεια κάποιος να προσπαθεί να του επιβάλει το δικό του τρόπο έκφρασης και τη διαχυτικότητά του, παρόλο που εκείνο του έχει δείξει την δυσαρέσκεια και την αποστροφή του.

4.Όταν  διδάσκουμε σε ένα παιδί ότι είναι αγένεια να μη αγκαλιάζει τον παππού ή τη γιαγιά διότι το αγαπάνε και άρα η άρνηση ισοδυναμεί με αχαριστία, αφενός του δημιουργούμε ενοχές, προλειαίνοντας το έδαφος της αναγκαστικής συναίνεσης, και επίσης το διδάσκουμε:

α.ότι στην ουσία ότι το σώμα δεν είναι δικό του και δεν μπορεί να το διαχειρίζεται όπως επιθυμεί εκείνο.

β. να υποκύπτει σε συναισθηματικούς εκβιασμούς.Αναρίθμητοι βιασμοί δεν αναγνωρίζονται   ως τέτοιοι (π.χ μέσα στο γάμο) γιατί το θύμα θεωρεί ότι είναι "υποχρέωση " του να είναι σεξουαλικά διαθέσιμο.

Τι κάνουμε;

Ενισχύουμε στα παιδιά την αυτονομία και την ελευθερία επιλογής. Συζητάμε με το παιδί μας με κατάλληλα για το αναπτυξιακό του επίπεδο και την ηλικία του λόγια, ή και με κατάλληλες εικόνες, για το δικαίωμα του να είναι σεβαστές οι επιθυμίες του για αγγίγματα,φιλιά και αγκαλιές .Ότι έχει επίσης δικαίωμα στο σχολείο, στο παιχνίδι, στην παιδική χαρά κτλ,να μην είναι αποδέκτης ανεπιθύμητων αγγιγμάτων. Μπορούμε για παράδειγμα να δείξουμε τις παρακάτω εικόνες και να πούμε στα πιο μικρά παιδιά ότι  έχουν δικαίωμα να πουν όχι,να φύγουν κτλ όταν:

Το παιδί πρέπει να γνωρίζει ότι έχει δικαίωμα να επιλέξει που και πότε θα εκδηλώσει την τρυφερότητα και την οικειότητα του. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων του αυτών, θα το φέρει ένα βήμα πιο κοντά στο να κάνει συνειδητές επιλογές, να μη παραμερίζει τις επιθυμίες του και να μην εκβιάζεται συναισθηματικά. Μάθημα που θα το συνοδεύσει στην ενήλικη ζωή, ώστε να μην ταυτίζει την καταπίεση με την ευγένεια και να μην κάνει σεξουαλικές ή άλλου είδους χάρες, με την λανθασμένη πεποίθηση είτε ότι είναι υποχρεωμένο να ενδίδει, ή ότι  μόνο έτσι έτσι θα γίνει αποδεκτό ή αρεστό.

Read More

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΠΟΙΗΣΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΣΤΑ ΜΜΕ

 Η  σεξουαλικοποίηση συμβαίνει όταν :

·       η  αξία ενός ατόμου προέρχεται μόνο από την σεξουαλική επιρροή ή συμπεριφορά, με την εξαίρεση των άλλων χαρακτηριστικών

·       ένα πρόσωπο συγκρίνεται με ένα πρότυπο που εξισώνει τη σωματική ελκυστικότητα (στενή έννοια) με το να είναι σέξι

·       ένα άτομο σεξουαλικά αντικειμενοποιείται-δηλαδή μετατρέπεται  σε ένα πράγμα για σεξουαλική χρήση των άλλων, αντί να θεωρηθεί ως ένα άτομο με  ικανότητα για ανεξάρτητη δράση και λήψη αποφάσεων

·       Η  σεξουαλικότητα ανάρμοστα επιβάλλεται σε κάποιο πρόσωπο.

Όλες οι τέσσερις προϋποθέσεις, δεν είναι αναγκαίο να είναι ταυτόχρονα παρούσες. Κάθε μια είναι μια ένδειξη της σεξουαλικοποίησης. Η τέταρτη προϋπόθεση (η ακατάλληλη επιβολή της σεξουαλικότητας) είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα παιδιά .Ο καθένας μπορεί να σεξουαλικοποιηθεί (κορίτσια, αγόρια, άνδρες, γυναίκες).Αλλά όταν τα παιδιά είναι διαποτισμένα με ενήλικη σεξουαλικότητα, συχνά τους επιβάλλεται αντί να την έχουν επιλέξει ελεύθερα. 

Αποδεικτικά στοιχεία για την σεξουαλικοποίηση-αντικειμενοποίηση των κοριτσιών

Σχεδόν κάθε μορφή μέσων που μελετήθηκαν παρέχει άφθονη απόδειξη της σεξουαλικοποίησης των γυναικών: 

τηλεόραση,μουσικά βίντεο, μουσικοί στίχοι, ταινίες, περιοδικά, αθλητικά μέσα ενημέρωσης, βιντεοπαιχνίδια, το Διαδίκτυο και η διαφήμιση. Ορισμένες μελέτες έχουν εξετάσει μορφές των μέσων ενημέρωσης που είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς με τα παιδιά και εφήβους, όπως τα βιντεοπαιχνίδια και εφηβικά περιοδικά. Σε σειρά  μελετών, τα ευρήματα έχουν δείξει ότι οι γυναίκες πιο συχνά από ό,τι οι άνδρες απεικονίζονται με σεξουαλικό τρόπο (π.χ ντύσιμο με  αποκαλυπτικά  ρούχα, με σωματικές στάσεις ή εκφράσεις του προσώπου που υποδηλώνουν σεξουαλική  ετοιμότητα) και αντικειμενοποίηση (Π.χ  χρησιμοποιούνται είτε  ως διακοσμητικό αντικείμενο, είτε ως μέρη του σώματος παρά ένα ολόκληρο άτομο). Επιπλέον, δίνεται έμφαση  σε ένα περιορισμένο (και μη ρεαλιστικό) πρότυπο της φυσικής ομορφιάς  σε μεγάλο βαθμό. Αυτά είναι τα μοντέλα της θηλυκότητας που παρουσιάζονται για νεαρά κορίτσια να τα μελετήσουν και να τα μιμηθούν.

Σε ορισμένες μελέτες, διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω σεξουαλικοποίηση συμβαίνει  με αυξανόμενη συχνότητα. Για παράδειγμα, λίγες  (1,5%) από τις διαφημίσεις απεικονίζαν παιδιά με ένα σεξουαλικοποιημένο τρόπο, αλλά  από εκείνες που έκαναν, το 85% αφορούσε κορίτσια. Αν και εκτεταμένες αναλύσεις τεκμηριώνουν τη σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών ειδικότερα, μεμονωμένα παραδείγματα μπορεί εύκολα να βρεθούν. Αυτά περιλαμβάνουν διαφημίσεις (π.χ., των Skechers η «άτακτη και ωραία» διαφήμιση, που παρουσίαζε την διάσημη ποπ σταρ Κριστίνα  Αγκιλέρα ντυμένη ως μαθήτρια με πλεξίδες, με το πουκάμισο της ξεκούμπωτο, να γλείφει ένα γλειφιτζούρι), κούκλες (π.χ., Bratz κούκλες ντυμένες με σέξι αξεσουάρ ένδυσης, όπως μίνι φούστες, διχτυωτές κάλτσες και  φτερά),άλλα  είδη ένδυσης (στρινγκ εσώρουχα  για 7 έως 10 ετών,) και τηλεοπτικά προγράμματα (π.χ., ένα τηλεοπτικό σόου  στο οποίο ενήλικα μοντέλα εσωρούχων παρουσιάστηκαν ως μικρά  κορίτσια).

Κοινωνικά μηνύματα που συμβάλλουν στην σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών δεν προέρχονται μόνο από τα μέσα ενημέρωσης και τα καταναλωτικά αγαθά, αλλά και μέσω διαπροσωπικών σχέσεων των κοριτσιών (π.χ. με τους γονείς, δασκάλους και τους συμμαθητές). Οι γονείς μπορούν να συμβάλλουν στην σεξουαλικοποίηση με μια σειρά από τρόπους. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορεί να μεταφέρουν το μήνυμα,έμμεσα ή άμεσα, ότι η διατήρηση μιας ελκυστικής  φυσικής  εμφάνισης είναι ο πιο σημαντικός στόχος για τα κορίτσια. Κάποιοι μπορεί να επιτρέψουν ή να ενθαρρύνουν την πλαστική χειρουργική για να βοηθήσουν τα κορίτσια στην επίτευξη αυτού του στόχου. Η έρευνα δείχνει ότι οι εκπαιδευτικοί μερικές φορές ενθαρρύνουν  τα κορίτσια  να παίζουν ρόλους σεξουαλικοποιημένων ενήλικων γυναικών ή ενισχύουν τις πεποιθήσεις ότι κάποια  κορίτσια που είναι «υπερσεξουαλικά»  είναι απίθανο να επιτύχουν ακαδημαϊκή επιτυχία. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες  συνομηλίκες, έχει βρεθεί ότι ενισχύουν  την σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών:κορίτσια που αστυνομεύουν το ένα το  άλλο για συμμόρφωση με τα στάνταρ της λεπτής σιλουέτας και της σεξουαλικότητας, και αγόρια που αντικειμενοποιούν σεξουαλικά  και παρενοχλούν τα κορίτσια. Τέλος, γονείς, δάσκαλοι και συμμαθητές, καθώς και άλλοι (π.χ., άλλα μέλη της οικογένειας, προπονητές, ή ξένοι) μερικές φορές κακοποιούν  σεξουαλικά, επιτίθενται, εξωθούν σε πορνεία, ή σε σεξουαλική δουλεία(trafficking).

Αν τα κορίτσια αγοράσουν (ή  ζητήσουν από τους γονείς τους να τους αγοράσουν) προϊόντα και ρούχα που έχουν σχεδιαστεί για να τα δούμε σωματικά ελκυστικά και σέξι, και προσδιορίζουν την  ταυτότητά τους μέσα από  τις σέξι διασημότητες που αποτελούν  το εύρος του πολιτιστικού τους τοπίου, στην πραγματικότητα, σεξουαλικοποιούν τον εαυτό τους οι ίδιες. Τα κορίτσια σεξουαλικοποιούν  επίσης τους εαυτούς τους όταν σκέφτονται τον εαυτό τους με  όρους αντικειμενοποίησης. Ψυχολόγοι  ερευνητές έχουν εντοπίσει την αυτό-αντικειμενοποίηση ως βασική διαδικασία κατά την οποία τα κορίτσια μαθαίνουν να σκέφτονται και αντιμετωπίζουν τα δικά τους σώματα ως αντικείμενα των επιθυμιών των άλλων. Στην αυτο-αντικειμενοποίηση, τα κορίτσια εσωτερικεύουν την προοπτική του παρατηρητή για το  σωματικό τους εαυτό, δηλαδή μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τους εαυτούς τους ως αντικείμενα που πρέπει να τα κοιτάζουν και να τα αξιολογούν  για  την εξωτερική τους εμφάνιση.

Συνέπειες της σεξουαλικοποίησης των κοριτσιών

Η ψυχολογία προσφέρει πολλές θεωρίες για να εξηγήσουν πώς η σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών και των γυναικών θα μπορούσε να επηρεάσει την ευημερία τους .Πολλά στοιχεία  από αυτές τις θεωρίες  δείχνουν  ότι σεξουαλικοποίηση έχει αρνητικές επιπτώσεις σε μια ποικιλία τομέων, συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών λειτουργιών, της σωματικής και ψυχικής υγείας, τη σεξουαλικότητα και τις στάσεις και πεποιθήσεις. Αν και οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες έχουν διεξαχθεί σε γυναίκες στα τέλη της εφηβείας, τα ευρήματα ενδέχεται να έχουν γενικευτική ισχύ και σε νεότερες έφηβες και στα κορίτσια, που μπορεί να επηρεάζονται ακόμα  πιο έντονα, επειδή η αίσθηση του εαυτού τους  εξακολουθεί να διαμορφώνεται.

Γνωστικές και συναισθηματικές συνέπειες

Γνωστικά, η αυτό-αντικειμενοποίηση έχει δείξει επανειλημμένα ότι μειώνει  την ικανότητα να συγκεντρωθεί και να εστιάσει κανείς την προσοχή του, οδηγώντας έτσι σε μειωμένη απόδοση σε ψυχικές λειτουργίες και γνωστικές δραστηριότητες όπως μαθηματικούς  υπολογισμούς ή λογικούς συλλογισμούς. Ακολουθεί μια μελέτη απέδειξε αυτό τον κατακερματισμό αρκετά έντονα. 

Ζητήθηκε σε  φοιτητές  που ήταν μόνοι σε ένα δοκιμαστήριο ρούχων,  να προσπαθήσουν να δοκιμάσουν είτε ένα μαγιό ή ένα πουλόβερ. Ενώ περίμεναν 10 λεπτά φορώντας  το ένδυμα, ολοκλήρωναν  μια μαθηματική δοκιμασία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι νέες γυναίκες που φορούσαν μαγιό εκτέλεσαν αρκετά χειρότερα τη δοκιμασία από εκείνες που φόραγαν πουλόβερ. Δεν βρέθηκαν διαφορές για τους άνδρες φοιτητές. Με άλλα λόγια, το  να σκεφτόμαστε το σώμα και συγκρίνοντάς το με σεξουαλικοποιημένα πολιτιστικά ιδεώδη, διαταράσσει την ψυχική ικανότητα.

Στον συναισθηματικό τομέα, η σεξουαλικοποίηση και αντικειμενοποίηση υπονομεύουν την αυτοπεποίθηση  και την άνεση με την το σώμα μας, που οδηγεί σε μια σειρά από αρνητικές συναισθηματικές συνέπειες, όπως η ντροπή, το άγχος, και ακόμη και αυτό-αηδία. Η συσχέτιση μεταξύ της αυτό-αντικειμενοποίησης και του άγχους σχετικά με την εμφάνιση, και τα συναισθήματα της ντροπής έχει βρεθεί σε έφηβες (12-13 ετών) καθώς και σε ενήλικες γυναίκες.

Ψυχική και σωματική υγεία

Η έρευνα συνδέει τη σεξουαλικοποίηση με τρία από τα πιο κοινά προβλήματα ψυχικής υγείας των κοριτσιών και των γυναικών: διατροφικές διαταραχές, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη ή καταθλιπτικά συναισθήματα.  Εκτός από τις ψυχική συνέπειες για την υγεία, η έρευνα δείχνει ότι η σωματική υγεία των κοριτσιών και των γυναικών μπορεί επίσης να επηρεάζονται αρνητικά, έστω και έμμεσα.

Σεξουαλικότητα

Η σεξουαλική ευεξία είναι ένα σημαντικό μέρος της υγιούς  ανάπτυξης  και της συνολικής ευημερίας, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι η σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών έχει αρνητικές συνέπειες όσον αφορά στην ικανότητά  να αναπτύξουν υγιή σεξουαλικότητα. Η αυτό-αντικειμενοποίηση έχει συνδεθεί άμεσα με μειωμένη σεξουαλική υγεία και συμπεριφορά (πχ  μειωμένη χρήση προφυλακτικού και μειωμένη σεξουαλική αυτοπεποίθηση). Συχνή έκθεση σε στενά,ανελαστικά πρότυπα της ελκυστικότητας συνδέεται με μη ρεαλιστικές ή / και αρνητικές προσδοκίες όσον αφορά την σεξουαλικότητα. Αρνητικές επιπτώσεις (π.χ., ντροπή) που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλικά προβλήματα στην ενήλικη ζωή.

Στάσεις και πεποιθήσεις

Η συχνή έκθεση σε εικόνες των μέσων ενημέρωσης που σεξουαλικοποιούν  τα κορίτσια και τις γυναίκες,  επηρεάζει το πως τα κορίτσια αντιλαμβάνονται τη θηλυκότητα και σεξουαλικότητα. Τα κορίτσια και οι νεαρές γυναίκες που συχνότερα καταναλώνουν ή εμπλέκονται με κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, προσφέρουν ισχυρότερη υποστήριξη των σεξουαλικών στερεοτύπων που απεικονίζουν  τις γυναίκες ως σεξουαλικά αντικείμενα. Επίσης τοποθετούν την εμφάνιση και τη φυσική ελκυστικότητα στο επίκεντρο της αξίας των γυναικών.

Επιπτώσεις σε άλλους και για την κοινωνία

Η σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε άλλες ομάδες (δηλαδή, αγόρια, άνδρες και ενήλικες γυναίκες) και στην κοινωνία ευρύτερα. Η έκθεση σε τέτοια πρότυπα γυναικείας ομορφιάς και σεξουαλικότητας μπορεί να καταστήσει δύσκολο για κάποιους άνδρες να βρει μια "αποδεκτή" σύντροφο ή να απολαύσουν πλήρως την οικειότητα.

Από την άλλη πλευρά, οι ενήλικες γυναίκες μπορεί να υποφέρουν προσπαθώντας διαρκώς να συμμορφώνονται με ένα  ολοένα και  νεότερο πρότυπο της ιδανικής γυναικείας ομορφιάς.

Γενικότερα οι κοινωνικές επιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν

·       την αύξηση του σεξισμού.

·       λιγότερα κορίτσια ακολουθούν σταδιοδρομία στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας,της μηχανικής, και τα μαθηματικά .

·       αυξημένα ποσοστά σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας.

·       αυξημένη ζήτηση της παιδικής πορνογραφίας.

 Εναλλακτικές δράσεις ενάντια στη σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών

Επειδή τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν σημαντικές πηγές σεξουαλικοποιημένων εικόνων των γυναικών, η ανάπτυξη και η εφαρμογή  εκπαιδευτικών προγράμματων  επιμόρφωσης σε σχέση με την χρήση των ΜΜΕ  θα μπορούσε να είναι το κλειδί στην καταπολέμηση της επιρροής τους. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να διδάχθούν δεξιότητες κριτικής στην προβολή και την κατανάλωση μέσων μαζικής ενημέρωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στην σεξουαλικοποίηση των γυναίκων και των  κορίτσιών. Άλλες σχολικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν: αυξημένη πρόσβαση σε αθλητικά και άλλα εξωσχολικά προγράμματα για τα κορίτσια, και  ανάπτυξη

    προγραμμάτων εκπαίδευσης για ολοκληρωμένη και υγιή σεξουαλικότητα.

Στρατηγικές για τους γονείς και τουςάλλους φροντιστές περιλαμβάνουν: 

Επιμόρφωση  για τις επιπτώσεις της σεξουαλικοποίησης στα κορίτσια και παρακολούθηση των ΜΜΕ μαζί με τα παιδιά τους, προκειμένου να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο εκλαμβάνονται τα μηνύματα των μέσων ενημέρωσης.  Η δράση από τους γονείς και τις οικογένειες είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των πηγών σεξουαλικοποιημένων εικόνων των κοριτσιών

Μπορούν να δημιουργηθούν  ομάδες  κοριτσιών είτε στο σχολικό πλαίσιο με καθοδήση εκπαιδευτικών ή εκτός,που να εργαστούν προς την κατεύθυνση της αλλαγής. Εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης όπως «zines" (διαδικτυακά περιοδικά), ιστοσελίδες, φεμινιστικά περιοδικά και βιβλία  μπορούν να ενθαρρύνουν τα κορίτσια να γίνουν ακτιβίστριες, να μιλήσουν έξω από τα δόντια και να αναπτύξουν τις δικές τους εναλλακτικές λύσεις. Οι υποστηρικτικές ομάδες ενδυνάμωσης κοριτσιών, μπορούν να  παρέχουν σημαντικά αντιπαραδείγματα στην  σεξουαλικοποίηση.


Πηγή: American Psychological Association
http://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report-summary.pdf

Read More

Μ.Μ.Ε

Read More

Γονείς,παιδιά και Μ.Μ.Ε

Σε πρόσφατη επίσκεψη  στο Νοσοκομείο Παίδων με την κόρη μου, διαπίστωσα με έκπληξη ότι το τάμπλετ είναι η νέα κουδουνίστρα. Αντίκρισα την εξής εικόνα: Γονείς μιλούσαν ή σέρφαραν στο κινητό τους, και τα  παιδιά τους,  βρεφικής και παιδικής ηλικίας, ήταν απορροφημένα στις ροζουλί ή γαλάζιες ταμπλέτες τους. Πέπα το γουρουνάκι και Μάγια η μέλισσα ήταν τα 2 μπεστ σέλερ στην πτέρυγα του 6ου ορόφου.

 Τα σύγχρονα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε πολλές ώρες τηλεθέασης. Είτε γιατί οι γονείς είναι απασχολημένοι, είτε γιατί είναι κουρασμένοι, οι ψηφιακές οθόνες έχουν μπει,  ως μέσο ψυχαγωγίας, απασχόλησης και διαπαιδαγώγησης, για τα καλά στα σπίτια.Κατανοητό, καθώς θα ήταν υποκρισία να θάψουμε το κεφάλι στην άμμο, για ένα υπαρκτό και διογκούμενο φαινόμενο, την εισβολή και κατάχρηση της ψηφιακής τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή, που αφορά φυσικά  και ενηλίκους.

Όλα αντιληπτά μέχρι εδώ. Αυτό που ωστόσο δεν πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας, είναι η έκθεση των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο ή στα ΜΜΕ δίχως επίβλεψη και καθοδήγηση.

Τι συνέπεια έχει να βλέπει το παιδί τηλεόραση χωρίς τη δική μας παρέμβαση/βοήθεια;

Τα παιδιά μαθαίνουν από την τηλεόραση τη ζωή. Δεν  έχουν την εγκεφαλική ωριμότητα να διαφοροποιήσουν την πραγματικότητα από ένα σώου που έχει προορισμό να διασκεδάσει-να χειραγωγήσει-να δημιουργήσει καταναλωτικό κοινό, με τελικό σκοπό την χειραγώγηση συνειδήσεων, την υψηλή τηλεθέαση και το κέρδος. 

Παιδιά που εκτίθενται σε ΜΜΕ χωρίς ενεργητική  επίβλεψη κάποιου ενηλίκου, διαμορφώνουν φτωχές δεξιότητες επικοινωνίας , διαστρεβλωμένη εικόνα εαυτού/σώματος, και άβουλη παθητική στάση αποδοχής αυτών που βλέπουν

Θα αφήναμε το παιδί στο πάρκο χωρίς επιτήρηση;

Θα αφήναμε το παιδί να μιλάει με έναν άγνωστο; Όχι.

 Ωστόσο δεν διστάζουμε να αφήσουμε το παιδί να εκτεθεί σε ερεθίσματα που δεν μπορεί να κατανοήσει και να εξηγήσει, τουλάχιστον με τον τρόπο που θα έπρεπε, κατάλληλο  για την ηλικία και την νοημοσύνη του, και με τρόπο που θα το ωφελήσει. Η συζήτηση  με τους γονείς γύρω από τα ΜΜΕ και τα θεάματα που αυτά προβάλλουν, τις διαφημίσεις και τις ταινίες:

Οξύνει την αντίληψη

Την κριτική ικανότητα

Παροτρύνει το παιδί να εκφράζει γνώμη

Το ενθαρρύνει να είναι επιλεκτικό

Φέρνει πιο κοντά γονείς και παιδί

Δημιουργεί συνήθειες υπεύθυνης τηλεθέασης και όχι παθητικής αποδοχής μαζικών ερεθισμάτων

Η ενώπιος ενωπίω αλληλεπίδραση με τους γονείς, η εκμάθηση της επίδρασης ή της διαχείρισης του φυσικού κόσμου και τα δημιουργικά παιχνίδια είναι ευνοϊκοί παράγοντες για την ανάπτυξη της αντίληψης. Τα ΜΜΕ μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για ένα γόνιμο διάλογο, για παραγωγική ιδεών και κριτική σκέψη. Θέτοντας ερωτήσεις οι γονείς, ζητώντας τη γνώμη των παιδιών-αν πχ τους άρεσε αυτό που παρακολούθησαν, τι τους άρεσε ιδιαίτερα,κ.α τα εισάγουν στο διάλογο , βάζουν τα παιδιά τους σε διαδικασία σκέψης, αφού δεν τους δίνουν έτοιμες απαντήσεις ούτε προκαθορισμένες λύσεις. Οι ερωτήσεις ενεργοποιούν την κριτική σκέψη των παιδιών, επιστρατεύουν τη φαντασία τους και την ευρηματικότητα τους, αναπτύσσουν ικανότητες εξεύρεσης και παραγωγής λύσεων, και μαθαίνουν να μην είναι παθητικοί δέκτες μηνυμάτων αλλά ενεργοί και σκεπτόμενοι τηλεθεατές.

Για να τα βοηθήσετε τα να ξεχωρίσουν το πραγματικό από το φανταστικό, το εφικτό από το ανέφικτο,  να αναπτύξουν κριτική διάθεση απέναντι στις διαφημίσεις, θέστε τους ερωτήσεις όπως:

Γιατί πιστεύεις ότι χρησιμοποιούν αυτή τη μουσική/χρώματα/μοντέλα? Τι θα γινόταν αν εγώ οδηγούσα όπως αυτός στην πραγματική ζωή; Γιατί έχει αυτή τη μουσική την ώρα που η πρωταγωνίστρια φαίνεται σκεπτική; κτλ.

Συνοπτικά:

Προστατέψτε τα παιδιά από την έκθεση στη βία

Απομακρύνετε συσκευές από υπνοδωμάτια-κουζίνα

Προσπαθήστε να βλέπετε μαζί dvd-τηλεόραση-ταμπλετ και να παίζετε μαζί ηλεκτρονικά παιχνίδια

Μην αφήνετε την τηλεόραση ως «χαλί»

Μετά την τηλεθέαση συζητείστε μαζί τι είδατε

Συζητείστε με τα παιδιά σας τις ανησυχίες σας σχετικά με τα ΜΜΕ με ειλικρίνεια και αμεσότητα

Συζητείστε τις αντιδράσεις τους(θετικές/αρνητικές) για σειρές, ταινίες/διαφημίσεις

Συγκρίνετε αυτό που είδατε με την πραγματική εμπειρία(Παραδείγματα;)

Κάντε ερωτήσεις σχετικά με τα στερεότυπα

Μην κάνετε μονόλογο-ή κύρηγμα

Read More

Οι φωνές είναι το νέο ξύλο

Από τη στιγμή που η σωματική τιμωρία έχει καταδικαστεί και δημόσια διαπομπευτεί  ως  αντιπαιδαγωγική μέθοδος, τα ταιμ-αουτς δεν λειτουργούν πάντα, και η αποστέρηση του τάμπλετ ή του κινητού αποτελεί το κόκκινο πανί για τα παιδιά και την οικογενειακή γαλήνη, απογοητευμένοι και ματαιωμένοι γονείς αντιδρούν με φωνές.

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το 90% των γονιών χρησιμοποιούν τις φωνές ως μέθοδο επικοινωνίας, τιμωρίας, έκφρασης των συναισθημάτων τους, της απογοήτευσης και ως μέθοδο πειθάρχησης ή οριοθέτησης.

Οι φωνές διαταράσσουν την φυσιολογική ισορροπία και για τα παιδιά και για τους γονείς. Προκαλούν την έκκριση κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, στον εγκέφαλο. Μεγάλες ποσότητες κορτιζόλης προκαλούν την αντίδραση φυγής ή πάλης. Το  γνωστικό κέντρο του εγκεφάλου κατεβάζει ρολά, και παίρνει τα ηνία το συναισθηματικό. Και τα παιδιά είτε θα παγώσουν και θα ακινητοποιηθούν ή θα αρχίσουν να ανταποδίδουν τις φωνές. Ή στη χειρότερη περίπτωση θα έχουν ένα ξέσπασμα(tantrum).

Τι συνέπειες έχουν οι φωνές και τα ουρλιαχτά;

Το περιοδικό Child Development αναφέρει ότι:

Έφηβοι 13 ετών στους οποίους ο γονείς συνήθιζαν να φωνάζουν είχαν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης σε σχέση με συνομηλίκους που δεν ήταν σε τέτοια πειθαρχία

Οι φωνές στα παιδιά έχουν συσχετιστεί από διάφορες έρευνες με επιθετικότητα,ξεσπάσματα θυμού, κατάθλιψη και δυσκολίες συγκέντρωσης στους εφήβους.

Οι γονείς μετά το ξέσπασμα νιώθουν ενοχές. Νιώθουν να έχουν χάσει τον έλεγχο. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που ακολουθούμε εκείνη τη στιγμή  δεν είναι οι αρχές της οριοθέτησης. Η οριοθέτηση δεν περιλαμβάνει φωνές. Το επίσης  σίγουρο είναι, ότι αν συμμορφωθούν τα παιδιά μας ,θα το κάνουν επειδή έχουν φοβηθεί, και όχι επειδή μας σέβονται. Ένα παιδί που μεγαλώνει με φόβο σε μεγαλύτερους , που πιστεύει σε  ανώτερους και κατώτερους, δεν είναι ένα παιδί με εμπιστοσύνη στον εαυτό του, και δεν είναι επίσης ένας υποψήφιος πολίτης που θα έχει μεγαλώσει με τα ιδανικά της δημοκρατίας, της ισότητας και της ελευθερίας. 

Τι μπορούμε να κάνουμε αντί να φωνάζουμε

Οι φωνές είναι αναποτελεσματικές ή προσωρινά αποτελεσματικές, αν φυσικά ο επιδιωκόμενος σκοπός είναι η αρμονική και με σεβασμό επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Αντί να φωνάξω από μακριά, πάω κοντά στο παιδί γονατίζω στο επίπεδο του ώστε να έχω άμεση βλεμματική επαφή-δείχνοντας του ότι απευθύνομαι αποκλειστικά σε αυτό,ότι το σέβομαι και το υπολογίζω,  και του ζητάω αυτό που θέλω ήρεμα και σταθερά.

Είναι σημαντικό να θυμάμαι ότι όταν ξεφεύγω, είναι αποκλειστικά θέμα δικό μου, αποτυχία αυτοσυγκράτησης, και δεν έχει να κάνει με το πόσο άτακτο είναι το παιδί.

Όταν νιώσω το θυμό να συσσωρεύεται και να πλησιάζει στο 10/10, καλό είναι εκείνη τη στιγμή να αποφύγω οποιαδήποτε διαπροσωπική επικοινωνία, να ηρεμήσω και κατόπιν να διευθετήσω τα θέματα που με απασχολούν, όπως ειπώθηκε παραπάνω: με τετ-α-τετ επικοινωνία με το παιδί μου, με ήρεμη φωνή και με έμφαση στην συμπεριφορά που μας ενόχλησε.

Αν έχουμε καταφύγει σε φωνές, καλό θα ήταν να αναγνωρίσουμε αυτήν την κατάσταση και να το παραδεχτούμε στα παιδιά μας .Θα αποτελέσουμε έτσι ένα θετικό μοντέλο συμπεριφοράς, θα δώσουμε το μάθημα ότι όλοι κάνουμε λάθη, ότι δεν υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι, αλλά λανθασμένες και σωστές συμπεριφορές, και ότι  δεν ήρθε το τέλος του κόσμου αν ξεφύγουμε.

Read More

Πώς οι τρομαχτικές ιστορίες βοηθούν τα παιδιά να τα βγάλουν πέρα με πραγματικές καταστάσεις

Στην παλαιότερη έκδοση της Χιονάτης, η κακιά βασίλισσα παίρνει την εκδίκησή της μέσω ενός  ζεύγους  υποδημάτων από λιωμένο μέταλλο, τα οποία πρέπει  να τα  φορέσει μέχρι που πεθαίνει από τον πόνο. Η έκδοση των αδερφών  Grimm της Σταχτοπούτας, έχει περιστέρια που ραμφίζουν τα μάτια των θετών αδερφών.  Η μικρή γοργόνα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν βγάζει  πόδια μόνο αφού πιεί ένα φίλτρο που την βάζει σε μόνιμο, βασανιστικό πόνο (και ο πρίγκιπας καταλήγει με κάποιαν άλλη έτσι κι αλλιώς).

Τα σημερινά  παραμύθια της Disney, με άλλα λόγια, έχουν διανύσει πολύ δρόμο από τις πιο σκοτεινές  ρίζες τους - στην πραγματικότητα, όπως η συγγραφέας Alison Flood πρόσφατα ανέφερε στην Guardian, περίπου το ένα τρίτο των γονέων θα αποφύγει μια ιστορία εντελώς, αν το διάβασμά της  αυτό θα σήμαινε έκθεση των παιδιών τους σε ένα τρομακτικό χαρακτήρα. Σύμφωνοι, η έκθεση βασίστηκε σε μια όχι-τόσο-επιστημονική πηγή, μια μικρή δημοσκόπηση περίπου 1.000 ενήλικων στο Ηνωμένο Βασίλειο - αλλά θέτει, ωστόσο, ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Μήπως αυτά τα παιδιά χάνουν κάτι;

Κάποιοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι η απάντηση είναι ναι: Οι τρομαχτικές  ιστορίες, όπως και οι εφιάλτες, είναι ένα είδος πρόβας  τζενεράλε για το φόβο της πραγματικής ζωής, βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν να αντιμετωπίσουν την συγκίνηση σε ένα περιβάλλον χαμηλών κινδύνου . "Πώς μπορούν να μάθουν  να αισθάνονται ασφαλή  αν δεν γνωρίζουν τι είναι να φοβάσαι;" Αναρωτήθηκε η ψυχολόγος Emma Kenny στην συνέντευξη της  στην Guardian. «Ο κόσμος μπορεί να είναι ένα τρομακτικό μέρος - τα παιδιά θα εμπλακούν σε καταστάσεις όπου τους μαλώνουν οι δάσκαλοι, ή θα τσακωθούν άσχημα  με φίλους. Το να γνωρίζει κάποιος πώς να αντιμετωπίσει  το φόβο του, είναι ένα καλό πράγμα. "

Και ο κοινωνιολόγος Margee Kerr, ένας "ειδικός τρόμου" που μελετά το φόβο, είπε στον Ατλαντικό το 2012 ότι η τρομακτική εμπειρία μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, όταν πρόκειται για την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης: «Σκεφτείτε την τελευταία φορά που περάσατε μια τρομακτική δοκιμασία μέσα από μια τρομακτική ταινία, είτε μέσα σε ένα στοιχειωμένο σπίτι. Μπορείτε να σκεφτήκατε, «ναι! Τα κατάφερα! Και 'αυτό μπορεί να είναι μια σημαντική ώθηση στην  αυτοεκτίμηση."

Η ηλικία δεν είναι επίσης μια αλάνθαστη ένδειξη για το πώς ένα άτομο αισθάνεται σχετικά με το τρομακτικό υλικό - κάποια παιδιά, όπως μερικές ενήλικες, μπορεί να απολαύσουν την εμπειρία. Ένας  φοβισμένος εγκέφαλος θα παράγει ένα κοκτέιλ χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, και της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης, οι οποίες αποτελούν μέρος της απάντησης "φυγής ή πάλης". Αλλά επίσης παράγει ντοπαμίνη, η οποία συνδέεται με την συμπεριφορά αναζήτησης ευχαρίστησης και ανταμοιβής - και ο τρόπος που το μυαλό μας  χειρίζεται  τη ντοπαμίνη μπορεί να επηρεάσει το πώς αισθανόμαστε για τις τρομακτικές  ιστορίες.

Όπως εξήγησε στην εφημερίδα Washington Post, η Rachel Feltman, "μόρια που ονομάζονται αυτό-δέκτες, που  κάθονται σε νευρικά κύτταρα μας  παρακολουθούν  την αφθονία των χημικών ουσιών και δίνουν εντολές  στο σώμα μας, πού να επιβραδύνουν την παραγωγή τους. Και η έρευνα έχει προτείνει ότι "οι λαοί με λιγότερους αυτοδέκτες ήταν πιο πιθανό να αναζητήσουν συναρπαστικές καταστάσεις, ίσως επειδή ... παράγουν περισσότερη ντοπαμίνη από μια τρομακτική κατάσταση από ό, τι άλλοι άνθρωποι . "Αυτός είναι ο λόγος που ταινίες τρόμου και τα στοιχειωμένα σπίτια μπορεί να είναι τρομακτικά και ευχάριστα ταυτόχρονα - και γιατί οι τρομακτικές εκδόσεις των γνωστών ιστοριών  μπορούν να έχουν τόσα πολλά  να προσφέρουν στα παιδιά όσο και οι ιστορίες της  Disney.

Πηγή: http://nymag.com/scienceofus/2016/09/scary-stories-help-kids-learn-to-handle-fear.html

Read More

Το κλειδί της ενσυναίσθησης για τις πύλες της αντίληψης

Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είχε κάποτε γράψει:" Όταν θέλω να μάθω πόσο καλός ή πόσο διεφθαρμένος είναι κάποιος, ή τι σκέφτεται σε μια δεδομένη στιγμή, προσπαθώ να μιμηθώ όσο πιο πιστά μπορώ την έκφραση του, και έπειτα περιμένω να δω ποιες σκέψεις ή ποια συναισθήματα εγείρονται στο μυαλό ή στην καρδιά μου, σαν να μπορούσαν να ταιριάξουν ή να συντονιστούν με την έκφραση".

Αυτό που περιέγραφε εκείνη τη στιγμή, χωρίς να το γνωρίζει, ήταν οι καθρεφτικοί νευρώνες και το αποτέλεσμα της λειτουργίας τους, η ενσυναίσθηση. Οι καθρεφτικοί νευρώνες είναι εκείνοι που ενεργοποιούνται όταν είμαστε για παράδειγμα στο σινεμά, και μας κάνουν να συμπάσχουμε με την αγωνία, την ευτυχία ή το φόβο του ήρωα. Βλέποντας το πρόσωπο του πρωταγωνιστή να συσπάται και να παραμορφώνεται από πόνο, ενεργοποιούνται αμέσως οι καθρεφτικοί νευρώνες στο δικό μας πρόσωπο, και αυτή η αντανάκλαση ανασύρει τα αντίστοιχα συναισθήματα και σε μας. Και συμπάσχουμε μέχρι να έρθει η κάθαρση, που θα μας βγάλει από την αίθουσα ανακουφισμένους, σα να έχουμε επιζήσει μιας επικίνδυνης περιπέτειας. Είναι εκείνα τα συναισθήματα που μας πλημμυρίζουν όταν κάποια κατάσταση που βιώνει κάποιος δικός μας άνθρωπος ενώ δεν μας αφορά, επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα, μπαίνουμε στη θέση του και νιώθουμε τη δεινή του θέση. Η ενσυναίσθηση είναι εκείνη η δεξιότητα του συμπάσχειν, του συντονισμού με τα συναισθήματα και την διάθεση των ανθρώπων του περιβάλλοντος μας.

Είμαστε "καλωδιωμένοι" από τη φύση μας, για να επικοινωνούμε. Διαθέτουμε νευρωνικά κυκλώματα που ενεργοποιούνται όταν υπάρξουν τα κατάλληλα ερεθίσματα: Μιμούμαστε τη χαρά ενός χαμογελαστού προσώπου κινώντας τους μυς μας έτσι, ώστε να σχηματιστεί ένα αδιόρατο χαμόγελο. Αυτή η μίμηση έχει βιολογικές συνέπειες καθώς οι εκφράσεις του προσώπου ενεργοποιούν τα συναισθήματα που επιδεικνύουμε. Η επιτυχής επικοινωνία και επομένως οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους, εξαρτώνται από την αντίληψη και την ενσυναίσθηση αφενός,και αφετέρου το είδος της ανταπόκρισης και της διαχείρισης των πληροφοριών που έχει ανακαλύψει ο νευρωνικός μας δορυφόρος.

Είναι χαρακτηριστικό, το γνωστό σε όλους μας ποιηματάκι, που απαγγέλλουμε με διάφορους συναδέλφους, συγγενείς και γείτονες που συναντάμε καθημερινά:
-Καλημέρα, τι κάνεις;
-Μια χαρά, εσύ;
-Δόξα τω θεώ, όλα καλά.
Οι ερωταπαντήσεις αυτού του είδους, έχουν εκπληκτική ταχύτητα και μονότονη φωνή, χωρίς διακυμάνσεις, και πληρούν τους όρους του σαβουάρ βιβρ. Είναι όμως απλά επιτελεστικές: Αλίμονο, αν ο άλλος θεωρήσει ότι πραγματικά νοιάζομαι για το τι συμβαίνει στο σπιτικό του, και αρχίζει να μου λέει τον καημό του, την ώρα που βιάζομαι να πάω στη δουλειά.
Επομένως, εάν ανταποκριθώ στο λεκτικό μήνυμα και όχι στο υποκείμενο συναίσθημα, τυπικά θα έχω επικοινωνήσει. Κανείς δεν θα με ψέξει για ακοινώνητη. Η επικοινωνία θα είναι όμως ημιτελής και επιφανειακή, καθώς θα έχει ενδεχομένως αφήσει άθικτα και ανεπεξέργαστα τα ουσιαστικά , ζωτικά, σοβαρά ζητήματα. Επομένως, η εγγύτητα ή η απόσταση που νιώθουμε στις σχέσεις μας είναι άμεση συνάρτηση:
1.της συμφωνίας ή του χάσματος ανάμεσα στο λεκτικό και μη λεκτικό μήνυμα και
2. του είδους της ανταπόκρισης στα εκατέρωθεν μηνύματα.

"Εκείνος δε που δε μπορεί να ζει μέσα στην κοινωνία με τους άλλους ή αυτός που δεν έχει ανάγκη από τίποτε, αυτός δεν έχει καμιά θέση στην πόλη, γιατί είναι ή θηρίο ή θεός." Αριστοτέλης, Πολιτικά.

Η ενσυναίσθηση περιλαμβάνει την γνώση, ενημερότητα,ή την υποσυνείδητη αντίληψη της ύπαρξης  των υπόρρητων, μη λεκτικών μηνυμάτων-που συχνά διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο από τα ίδια τα λεκτικά μηνύματα-και της αντίδρασης σε αυτά.
Ένας πατέρας εκνευρισμένος και συνοφρυωμένος διαρκώς, μια μαμά  μονίμως αγχωμένη, ένας συνάδελφος που συνεχώς παραπονείται και γκρινιάζει: Αυτά που εκστομίζονται από τους ανθρώπους αυτούς την ώρα της έντασης, είτε για να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις είτε για να την υπερκαλύψουν, ελάχιστη σημασία έχουν, σε σχέση με το κυρίαρχο μήνυμα του επικρατέστερου συναισθήματος που υπάρχει σαν υπέρτιτλος στην δυαδική επικοινωνία:

ΑΓΧΟΣ (για την επιβίωση, για τη δουλειά, για τους λογαριασμούς, κτλ)

ΦΟΒΟΣ (απόρριψης, αρρώστιας, θανάτου κτλ.)

ΑΝΗΣΥΧΙΑ( θα αρέσω; θα τα πάω καλά; θα με πάρει τηλέφωνο; θα καταφέρω να αντεπεξέλθω; κτλ)

ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ(μήπως είπα καμιά βλακεία; μήπως δε με συμπαθεί; μήπως είμαι φορτικός;)





Δεν θα μπορούσαμε φυσικά να αγνοήσουμε τη σημασία για την επικοινωνία και την συναισθηματική ανταπόκριση, της απουσίας των υπόρρητων μηνυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα: Εκεί που εκλείπει ο μη λεκτικός παράγων, ο τόνος της φωνής, οι κινήσεις του σώματος κτλ. οι παρεξηγήσεις των λεγομένων είναι συχνότερες, και οι διευκρινήσεις σχεδόν απαραίτητες. Ο κοινωνικός εγκέφαλος είναι εξοικειωμένος με την τετ-α-τετ επικοινωνία,εκεί που εμπλουτίζεται η κοινωνική συνδιαλλαγή με τις ακόλουθες παραμέτρους:

Βλεμματική επαφή

Εκφραστικότητα προσώπου

Τόνος φωνής

Στάση σώματος

Χειρονομίες

Συγχρονισμός

Ένταση

Γιαυτό το λόγο εξ άλλου, προστέθηκαν το emoji, (τα σχέδια που απεικονίζουν προσωπάκια με ποικιλία συναισθηματικών και συμπεριφορικών εκφράσεων ) όχι τόσο ως διακοσμητικό, αλλά ως απαραίτητο συνοδευτικό και επεξηγηματικό στοιχείο,που συνδέει με μεγαλύτερη ακρίβεια το σημαίνον με το σημαινόμενο. Συμπληρωματικό και αντιπροσωπευτικό των εκφράσεων του προσώπου, και δηλωτικό των συναισθημάτων και των προθέσεων μας στον αόρατο συνομιλητή/αναγνώστη μας.

Η γενετική προδιάθεση να κατανοήσουμε το περιβάλλον μας, λένε οι επιστήμονες, ήταν μια από τις αίτίες της ανάπτυξης των καθρεφτικών νευρώνων. Τι μας λέει αυτό; Μας επιβεβαιώνει αφενός την υποψία ότι είμαστε φύσει κοινωνικά όντα, και ότι μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και το περιβάλλον όταν συντονιζόμαστε συναισθηματικά με αυτό.

Read More

Πειθαρχία και τιμωρία ή οριοθέτηση και συνέπειες;

Μια κοινωνία αποκτηνώνεται πολύ περισσότερο από τη συνήθη πρακτική της ποινής παρά από το περιστασιακό φαινόμενο του εγκλήματος.

Όσκαρ Ουάιλντ

Παρατηρώντας τις πρακτικές διαπαιδαγώγησης μέσα στο πλαίσιο των σχολείων και της οικογένειας, διαπιστώνει κανείς ότι το βάρος της διαπαιδαγώγησης είναι άνισα κατανεμημένο. Η πειθαρχία και οι τιμωρίες, διαβιούν παρασιτικά εις βάρος των σχεδόν ανεφάρμοστων παιδαγωγικών-ψυχολογικών πρακτικών, και ερήμην των ανύπαρκτων προγραμμάτων πρόληψης: της διαρκούς εκπόνησης και εφαρμογής σύγχρονων παιδαγωγικών συστημάτων .Της διαρκούς επαγρύπνησης,ανατροφοδότησης και έρευνας. Οι συνήθεις πρακτικές των γονέων και των παιδαγωγών, είναι να τοποθετήσουν στο στόχαστρο τον "δράστη" και να αναλογιστούν πάνω στους τρόπους τιμωρίας και συμμόρφωσης του. Το λάθος εδώ είναι δομικό: Όταν έχεις ένα μηχάνημα που παράγει ελαττωματικά προϊόντα, δεν κοιτάς πως θα επιδιορθώσεις το προϊόν, αλλά το μηχάνημα.

Παρομοίως και με το εκπαιδευτικό σύστημα: Εστιάζει στο "σωφρονισμό"των μαθητών με τα ίδια αναχρονιστικά εργαλεία. Όταν έχεις μεγάλο ποσοστό μαθητών,δυσαρεστημένους, περιθωριοποιημένους, θύματα bullying, με χαμηλό ενδιαφέρον και κίνητρα, με μαθησιακές δυσκολίες, με συσσωρευμένα ψυχολογικά-παιδαγωγικά προβλήματα, μη αποδοτικούς,είναι καιρός να αντιμετωπίσεις κατάματα την πικρή αλήθεια: Ότι η τεχνική που εφαρμόζεται επί του παρόντος στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι το κρεββάτι του Προκρούστη.
Όχι μόνο δεν εκπονούνται εξατομικευμένα προγράμματα (στα σχολεία) και δεν λαμβάνονται υπ όψιν οι ατομικές διαφορές ( εξίσου στο σχολείο και στην οικογένεια), αλλά αυτό που παρακολουθούμε είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας να έρθει το παιδί στα μέτρα ενός στρεβλού, αντιδημοκρατικού, αντί-παιδαγωγικού, αναχρονιστικού συστήματος αντιλήψεων και πρακτικών-που ως τέτοιο, δεν διδάσκει το σεβασμό και την ισότητα, αλλά την άκριτη υποταγή και συμμόρφωση σε διδασκαλικές/γονικές αυθεντίες.
Διαβάζω από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού:

Προϋποθέσεις που παράγουν ή και συντηρούν τη βία στο σχολείο:
Γ. Η χρήση σωµατικής τιµωρίας ή άλλων µεθόδων "ελέγχου" της συµπεριφοράς όπως η ειρωνία, η ανάρµοστη σύγκριση, η υποτίµηση, ο εξευτελισµός, η αποµόνωση, δεν είναι παρά τα "εργαλεία" του κλίµατος αυτού σ' ένα σχολείο γενεσιουργό βίας .

Είναι αναντίρρητο ότι χρειάζεται αλλαγή και βελτίωση του υπάρχοντος μη-λειτουργικού συστήματος. Ας ρίξουμε μια ματιά στον κύριο μηχανισμό  με τον οποίο λειτουργεί ανελλιπώς το εκπαιδευτικό σύστημα εδώ και δεκάδες χρόνια,συντηρώντας και αναπαράγωντας την ψυχολογική βία. Την τιμωρία και την πειθαρχία.

Ο ρόλος της τιμωρίας είθισται να θεωρείται ότι είναι να αποτρέψει το παιδί από το να επιδοθεί σε απαγορευμένη / ανάρμοστη/ ανεπίτρεπτη/ επικίνδυνη συμπεριφορά στο μέλλον. Είναι όμως λειτουργικός; Είναι παιδαγωγικός; Βοηθάει το παιδί να μάθει νέες δεξιότητες διαχείρισης του εαυτού του και του κοινωνικού του περιβάλλοντος, και νέους, ασφαλείς τρόπους συμπεριφοράς;
Όχι,όχι και όχι.

Μέχρι σήμερα η τιμωρία θεωρείται αποδεκτός και δόκιμος όρος. Ας αναλογιστούμε όμως τον αντίκτυπο που έχει ακόμα και το άκουσμα της λέξης στον αποδέκτη και την ψυχολογική του συνέπεια:

"ΘΑ ΜΠΕΙΣ ΤΙΜΩΡΙΑ ΓΙΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕΣ"

Το παιδί κατανοεί ότι έχει κάνει κάτι κακό ή ότι είναι και το ίδιο κακό και επομένως η τιμωρία εκλαμβάνεται ως εκδικητικότητα, ένα γονικό "οφθαλμός αντί οφθαλμού", μια έμμεση υποδήλωση ότι πρέπει να υποστεί κάποιο πόνο ή δυσφορία για την παραβατικότητά του.

Η λέξη πειθαρχία ανακαλεί μνήμες και νοητικές αναπαραστάσεις στρατιωτικών σχηματισμών. Το περιεχόμενο της συνειρμικά συνδέεται με συμμόρφωση και υπακοή, αξίες και οργάνωση με ανώτερους και κατώτερους. Μια ορολογία που δεν συνάδει και τόσο με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 20 Νοεμβρίου του 1989. Η οριοθέτηση, από την άλλη, που χρησιμοποιεί συνέπειες, φυσικές και λογικές, διδάσκει και παραδειγματίζει, εισάγει το παιδί στον κόσμο και στη λογική των ενηλίκων, με ολοκληρωτικά διαφορετικό τρόπο και ψυχολογικό αντίκτυπο για το παιδί, την αυτοεκτίμηση και αυτοαντίληψη του.

Ένα παιδί που τιμωρείται, συνήθως ακούει την λεκτική συνοδεία «ντροπή σου!». Η τιμωρία ακολουθείται με αρνητικά συναισθήματα περισσότερο για τον εαυτό και λιγότερο για την πράξη. Τι συνέπεια ενδέχεται να έχει αυτό; Όταν η προσωπικότητα του προσβάλλεται και η συμπεριφορά του τιμωρείται, το παιδί μπορεί να αντιδράσει βίαια, να ανταποδώσει ή να εχθρεύεται το πρόσωπο που θα το τιμωρήσει. Το παιδί θα μάθει πιθανόν, να είναι πιο ευέλικτο ώστε να μην πιαστεί στα πράσα την επομένη φορά. Δηλαδή και η συμπεριφορά δεν εξαλείφεται, και το παιδί μαθαίνει να λέει ψέματα και να κρύβεται.

Τι σημαίνει πρακτικά η φυσική συνέπεια; Όταν το παιδί, για παράδειγμα, σπάσει το ποδήλατο που του πήραμε, η φυσική συνέπεια είναι ότι δεν θα έχει ποδήλατο για ολόκληρο το καλοκαίρι. Το παιδί με αυτό τον τρόπο βιώνει τις αρνητικές συνέπειες των πράξεων του, μαθαίνει να είναι πιο υπεύθυνο, διατηρώντας ταυτόχρονα την αίσθηση της αξιοπρέπειας του, δίχως καταιγισμό προσβολών και τεχνητών/αφύσικων τιμωριών.

Κάθε κάθε αντί-συμβατική πράξη του παιδιού είναι και μια δήλωση

Όταν το παιδί συμπεριφέρεται αλλοπρόσαλλα, με γκρίνια και νεύρα, κλάμα ή θυμό, πάντα συμβαίνει κάτι στο παιδί. Σημαίνει ότι κάποια ανάγκη του παιδιού μένει ακάλυπτη, ότι χρειάζεται την προσοχή και την φροντίδα των γονέων, ότι έχει θυμώσει, ότι νιώθει αδικημένο,παραμελημένο,ότι δεν το καταλαβαίνουν.
Όταν τιμωρούμε, φωνάζουμε και κακοποιούμε λεκτικά τα παιδιά, τα παιδιά παίρνουν μόνο ένα μάθημα: Ότι υπερισχύει ο πιο δυνατός και μαθαίνουν συνεπώς να είναι επιθετικά.
Επομένως, η χρήση των όρων τιμωρία-πειθαρχία, αφορά τη χρήση δύναμης-εξουσίας, ανήκει σε άλλες εποχές, είναι αναποτελεσματική και αντιστρατεύεται την πορεία προς τη χειραφέτηση του παιδιού μας.

Αν θέλουμε να μειώσουμε τις αρνητικές συμπεριφορές του παιδιού μας, παράλληλα με την διδαχή/εφαρμογή συνεπειών, χρησιμοποιούμε κυρίως τη θετική ενίσχυση. Δηλαδή: Αντί να είμαστε σε ετοιμότητα και εγρήγορση για σκανδαλιές-παραπτώματα, παρακολουθούμε και βάζουμε στο στόχαστρο τις θετικές συμπεριφορές του παιδιού και τις ενισχύουμε/επιβραβεύουμε. Αποφεύγουμε να εστιάζουμε στα αρνητικά του παιδιού, καθώς αυτό αποτελεί πηγή ντροπιάσματος,συγκρούσεων, καταφέρει πλήγματα στην αυτοεκτίμηση του παιδιού και είναι λιγότερο αποτελεσματικό από την επιβράβευση, την δημιουργία κινήτρων και την ενθάρρυνση των συμπεριφορών-στόχων.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά μας, είναι να τους συμπεριφερόμαστε έτσι όπως θέλουμε να συμπεριφέρονται στους άλλους: δίχως εκδικητικότητα και αντίποινα, αλλά με σεβασμό και ενσυναίσθηση

Read More

Η πατρίδα των νευρώσεων: η παιδική ηλικία

«To ιδιωτικό βασανιστήριο της συνείδησης δεν διαθέτει μαστίγια και φάλαγγες ,τα λόγια αρκούν. Η κόλαση του Εγώ, είναι ένας κόσμος δηλητηριασμένος από λόγια μεγεθυμένα σε ύψος μεταφυσικών σκιάχτρων, στραγγαλιστικές φράσεις που τρέπουν σε φυγή τον κατσικοπόδαρο ακροατή τους. Τα λόγια γενικά κρύβουν τόση δύναμη μέσα στη συνείδηση, ώστε ο βασανιστής με τα γνωστά του ταλέντα να ωχριά και να γελοιοποιείται. Γενικά ο αυτοβασανισμός υπερτερεί απείρως απέναντι σε κάθε ετερο-βασανισμό».

Κωστής Παπαγιώργης

Η αυτό-συνείδηση για την οποία μας μιλάει ο Παπαγιώργης, χτίζεται λιθαράκι-λιθαράκι στην παιδική ηλικία. Τα λόγια που ακούσαμε, οι έπαινοι που εισπράξαμε, τα ντροπιάσματα, οι φωνές, οι τιμωρίες, η επιβράβευση και η λεκτική επίπληξη, συσσωρεύονται και φτιάχνουν το ισοζύγιο της αυτοεκτίμησης. Αν τα μεν υπερτερούν των δε, η αυτοεκτίμηση θα διαμορφωθεί ανάλογα, θετικά ή αρνητικά.

Ο Αυστριακός ψυχίατρος Άλφρεντ Άντλερ τόνισε το σπουδαίο ρόλο στο σχηματισμό των νευρώσεων του αισθήματος κατωτερότητας. Tο αίσθημα της κατωτερότητας, της μειονεξίας, της ασημαντότητας, σμιλεύεται πρωταρχικά και σχεδόν αποκλειστικά από τους «σημαντικούς άλλους» των πρώτων παιδικών μας χρόνων, αυτών που αποτέλεσαν τους κηδεμόνες μας: γονείς, παππούδες, θείους κ.α, καθορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, το "αφήγημα" με το οποίο θα πορευτούμε προς την ενήλικη ζωή.

-Είμαι τεμπέλης, είμαι αχάριστος


-Ποτέ δεν καταφέρνω να ολοκληρώσω κάτι που ξεκινάω


-Είμαι άχρηστη


-Δεν θα καταφέρω ποτέ να περάσω στο Πανεπιστήμιο


-Είμαι ξεροκέφαλος/πάντα κάνω του κεφαλιού μου


-Θα πω καμία βλακεία


-Είμαι ατάλαντος


-Είμαι άχαρη, οι γυναίκες/άντρες συνήθως με απορρίπτουν


-Οι άντρες/γυναίκες θέλουν μόνο ένα πράγμα από μένα

-Έτσι είμαι εγώ, επιπόλαιος σαν τον πατέρα μου

Τα λόγια που όλοι ακούσαμε από τους δικούς μας, και ενσωματώσαμε στο προσωπικό μας αφήγημα, σχηματίζουν  το είδωλο που προβάλλουμε στον καθρέφτη της αυτοεκτίμησης. Είναι οι σπόροι που  καθορίζουν αν το δέντρο του εαυτού του μικρού παιδιού που θα βλαστήσει και θα αναπτυχθεί, θα είναι γερό με χοντρές ρίζες και κορμό ή ασθενικό και ετοιμόρροπο.

Τα λόγια που εκστομίζουν οι γονείς, οι κουβέντες που βάζουν αρνητική ετικέτα στο παιδί, όχι μόνο δεν το βοηθάνε να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, όχι μόνο αντιστρατεύονται την βελτίωση και τη υγιή συναισθηματική ανάπτυξη, καθώς ευνουχίζουν την αίσθηση αξίας του παιδιού, αλλά του δημιουργούν ενοχικά συναισθήματα και ντροπή για τον εαυτό, για αυτό που ΕΙΝΑΙ και όχι γιαυτό που κάνει.

Όταν θα πω στο παιδί που θα σπάσει ένα βάζο: είσαι βλάκας/απρόσεκτος, το παιδί εστιάζει στο ΕΙΣΑΙ, θεωρεί ότι κάτι δομικά πάει λάθος με εκείνο, με την αξία του, με την ουσία της προσωπικότητας του, και όχι στη συμπεριφορά. Το να βάλουμε την ετικέτα "βλάκας" στο παιδί, δείχνει πιο πολλά για μας και τίποτα για το παιδί: ότι εμείς έχουμε χάσει την ψυχραιμία μας, ότι λειτουργούμε με 2 μέτρα και σταθμά, διότι σπανίως είμαστε το ίδιο σκληροί με τον εαυτό μας όταν θα κάνουμε ζημιά, και ότι δεν γνωρίζουμε πολλά για τη συναισθηματική νοημοσύνη,την λειτουργική οριοθέτηση και την ενσυναίσθηση.



Οι επικρίσεις των γονέων όμως, είναι επιπλέον από επιζήμιες και άχρηστες, γιατί δεν διδάσκουν διαχείριση συναισθημάτων, ούτε κοινωνικές δεξιότητες αλλά τονίζουν τις ανεπάρκειες και τα ελαττώματα του παιδιού, και αποτελούν τον πιο σίγουρο δρόμο για τη δημιουργία χαμηλής αυτοεκτίμησης. Τα σκληρά τους λόγια οι γονείς, εκ των υστέρων τα καλλωπίζουν. Τα βαφτίζουν μέσα στην κολυμβήθρα της αυτό-συγχώρησης και εξιλέωσης, με διάφορα ελκυστικά ονόματα-δικαιολογίες:

 «Το λέω για το καλό σου, το λέω για να βελτιωθείς, το λέω για να δραστηριοποιηθείς, το λέω γιατί σ αγαπώ».

 Οι συνέπειες είναι τραγικές: Το παιδί ταυτίζει την αγάπη με την υποτίμηση, παίρνει το μήνυμα ότι αγάπη σημαίνει ψυχολογική βία, εξευτελισμός, παραβίαση ορίων και φυσικά ότι η αγάπη είναι μια εξαιρετική συνθήκη που ο σεβασμός είναι προαιρετικός ή τον επιδεικνύουμε μόνο προς τους ξένους.

Το πώς η διαδικασία του
- να σε χαρακτηρίζουν συστηματικά « άχρηστο, αχάριστο, τεμπέλη, παιδί που έχει δυνατότητες και δεν τις αξιοποιεί»
- να σου υπενθυμίζουν διαρκώς πόσο καλύτερη μαθήτρια /πιο έξυπνη /φιλική / φιλότιμη είναι η κόρη της γειτόνισσας /θείας /κουμπάρας (και να το θεωρούν αυτό επιπλέον κίνητρο για βελτίωση)
-το πως ένα συνονθύλευμα από αυτοσχεδιασμούς, παραδοσιακές και πατροπαράδοτες αρνητικές αξιολογήσεις και ετικέτες αποτελεί θετικό τρόπο διαπαιδαγώγησης, είναι ένα διαρκές μυστήριο για την επιστήμη. Οι καλές προθέσεις δεν επαρκούν για να διαπαιδαγωγήσεις έναν παιδί, και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν λόγο αμνήστευσης των γονιών από τις ευθύνες τους. Η ιστορία βρίθει εγκλημάτων που ξεκίνησαν από καλές προθέσεις.

Δεν αποτελούν όμως τα λόγια το μοναδικό γλύπτη του ψυχισμού του ανθρώπου, που πορεύεται προς την χειραφέτηση και την ελευθερία από τα δεσμά της διαρκούς αρνητισμού και της αρνητικής ετικετοποίησης .
Η ψυχρότητα και η έλλειψη ζεστασιάς και σωματικής επαφής, είναι εύγλωττα σήματα για το παιδί ότι δεν το αγαπούν, ότι το απορρίπτουν. Η βλεμματική επαφή που μεταδίδει σιωπηρά απογοήτευση του γονέα, ισοδυναμεί με άπειρες λέξεις απόρριψης και επίκρισης.

Συνοψίζοντας, θα ήθελα να γνωστοποιήσω ότι αυτός είναι και ο λόγος που θα αφιερώσω το μεγαλύτερο κομμάτι του blog στη συμβουλευτική γονέων: Η κρισιμότητα της περιόδου αυτής, της παιδικής ηλικίας, για το σχηματισμό υγιούς αυτοεκτίμησης και για την απρόσκοπτη πορεία προς την αυτονομία. Η θετική αυτοεκτίμηση και η λειτουργική διαχείριση των συναισθημάτων είναι μια αλλαγή πορείας από το μονοπάτι των νευρώσεων και η έναρξη του ταξιδιού προς προσωπική ανάπτυξη και  την αναζήτηση ατομικού νοήματος .

Διότι, όπως λέει και ο ποιητής «Έχε το νου σου στο παιδί…γιατί αν γλυτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα..»

Read More

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ-Η σιωπή των ειδικών.

Θεωρώ καθήκον και ανάγκη, μέσα σε ένα περιβάλλον διαρκώς και πιο εχθρικό για τον άνθρωπο, σε ένα περιβάλλον που η ενδοσκόπηση χρησιμοποιείται εργαλειακά και μόνο ως όχημα για την συλλογική ενοχοποίηση των πολιτών, με ψευδεπίγραφο σκοπό και προθέσεις, να ορθώσω μια φωνή αντίθεσης σε αυτό το επονείδιστο ψεύδος. Αφενός ως πολίτης,νιώθω την οργή να συσσωρεύεται όταν αυτή η ενορχηστρωμένη συστημική επίθεση στον τσακισμένο από αλλεπάλληλες κρίσεις άνθρωπο,το έξωθεν επιβεβλημένο αυτομαστίγωμα εμφανίζεται ως  μέσο απελευθέρωσης από ψυχικά και συλλογικά δεινά. Από την άλλη βιώνω μια εκκωφαντική σιωπή από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, απέναντι σε αυτή την συντονισμένη και θεσμικά εκπορευόμενη προσπάθεια ψυχικής εξόντωσης των εξαθλιωμένων πολιτών. Όταν μάλιστα αυτός ο από μηχανής θεός για τα καθεστώτα και τις κυβερνήσεις,εμφανίζεται  με το μανδύα του ενδιαφέροντος για τη δημόσια ψυχική υγεία, και με επιστημονικοφανή θεωρητική κάλυψη από συστρατευμένους με αυτά διανοούμενους, η οργή ξεχειλίζει. Και δεν μπορεί να αφεθεί ένα τέτοιο δημόσιο bullying στους πολίτες να παρουσιάζεται ψευδώς ως θεραπεία. Η πολιτεία οφείλει πάντοτε να συμπράττει στην προαγωγή της ψυχικής υγείας, της ενίσχυσης της αίσθησης της ατομικής επάρκειας, και όχι στην ενοχοποίηση που ισχυροποιεί τα ψυχικά δεσμά. Η εμμονική έξωθεν επιβολή σε ένα διαρκές mea culpa, όχι μόνο αντιστρατεύεται την ψυχική υγεία αλλά οδηγεί μεθοδικά και με μαθηματική ακρίβεια στην ψυχική εξόντωση και εξουθένωση. Όχι,η αυτοενοχοποίηση και η αυτοεπίκριση δεν είναι το μονοπάτι προς την ελευθερία αλλά το ακριβώς αντίθετο,η αναγκαία  συνθήκη του ψυχικού εξανδραποδισμού.

Ο κεντρικός υπαρξιακός στόχος, σύμφωνα με τον επιζήσαντα του Ολακαυτώματος, Αυστριακό νευρολόγο Βίκτορ Φράνκλ, είναι η εύρεση προσωπικού νοήματος. Το άλμα από τα δεσμά της αυτό-υποτίμησης, στην αυτό-εξύψωση. Για να επιτευχθεί απρόσκοπτα η επιδίωξη της πλήρωσης της ανθρώπινης ύπαρξης, υπάρχει ένα και μοναδικό προαπαιτούμενο: Η γαλήνη της ψυχής. Η απελευθέρωση από το υπαρξιακό άγχος και την διαρκή ανασφάλεια, προϋποθέτει την σίγαση του ψυχολογικού θορύβου: των εσωτερικών φωνών που δυναστεύουν, απαξιώνουν, στοχοποιούν, από-καθηλώνουν, αμαυρώνουν, ελαχιστοποιούν, χλευάζουν, ειρωνεύονται, επιτίθενται, μειώνουν, καταστροφολογούν, προμηνύουν, παραπλανούν. Που σμιλεύουν την οδύνη και αντιπαλεύουν την ικανοποίηση, την ευτυχία, την πλήρωση, την αυτοπραγμάτωση, την ολοκλήρωση, την αυτό-επιβράβευση, την ικανότητα, τη σχεσιακή λειτουργικότητα. Που εχθρεύονται την ισορροπία και αντιμάχονται την αρμονία. Που μεγεθύνουν το παθολογικό παρελθόν, δημιουργούν φόβο και εξάρτηση, με στόχο τη συμμόρφωση και την υποταγή. Που μισούν την τόλμη, το θάρρος, την πρωτοβουλία. Που πολεμούν την ατομική χειραφέτηση και καλλιεργούν τη συλλογική υποταγή σε "ειδικούς"και"άριστους".

Που συρρικνώνουν διαχρονικά το Εγώ μέσα από διαδικασίες επιβολής αξιωμάτων και αυθεντιών. Μέσα από αντιπαιδαγωγικές πρακτικές ντροπιάσματος και δημιουργίας ενοχών. Που ενθρονίζονται αυταρχικά στη συνείδηση, σαν ασπασμός της μιας και μοναδικής αλήθειας, αλλά δεν είναι τίποτα άλλο από μία τεχνητή, α-φύσικη σύνθεση των εκάστοτε κοινωνικών και ηθικών επιταγών και της ακόρεστης ανάγκης και πάλης για αποδοχή και ανθρώπινη σύνδεση.

Η πιο όμορφη γαλήνη: όχι η αναίτια, αυτόματη, αυθύπαρκτη, ακοπίαστη γαλήνη, αλλά εκείνη που κατατροπώνει τις εσωτερικές φωνές και έρχεται ως στεφάνι στην απελεύθερη κάρα.

Και καθώς οι νευρώσεις, η αίσθηση κατωτερότητας και οι αυτό-υποτιμητικές φωνές δεν είναι αυθύπαρκτες, ούτε μας προικοδοτούνται άμα τη γεννήσει μας, αλλά σμιλεύονται μεθοδικά από την οικογένεια, τους θεσμούς, και τον πολιτισμό, είναι ανάγκη και καθήκον, σεβασμός στη φύση, την κοινωνία και πρωταρχικά στον εαυτό μας ,η εξεύρεση και η απαλλαγή από το περιττό φορτίο του υποσυνείδητου και συνειδητού αυτό-σαμποταζ.

Read More

Η παθογένεια της (ελληνικής) οικογένειας

Μητέρα, νομίζεις ότι θα πέσει η βόμβα; 

Μητέρα, νομίζεις ότι θα αρέσει αυτό το τραγούδι; 

Μητέρα, νομίζεις ότι θα προσπαθήσουν να σπάσουν τις μπάλες μου; 

Ooο, μητέρα, θα πρέπει να χτίσω το τείχος; 

Μητέρα, θα πρέπει να θέσω υποψηφιότητα για πρόεδρος; 

Μητέρα, θα πρέπει να εμπιστεύομαι την κυβέρνηση; 

Μητέρα, θα με βάλουν στην πρώτη γραμμή;

οοο, ή είναι απλά χάσιμο χρόνου;

Σώπα τώρα, μωρό μου, μωρό μου, μην κλαις

Η μαμά θα κάνει όλους τους εφιάλτες σου πραγματικότητα

Η μαμά θα μεταδώσει όλους τους φόβους της σε σένα

Η μαμά θα σε κρατήσει εδώ κάτω από τα φτερά της

Δεν θα σε αφήσει να πετάξεις, αλλά μπορεί να σε αφήσει να τραγουδήσεις

Η μαμά θα κρατήσει το μωρό της ασφαλές και ζεστό

Ω, μωρό μου, ω μωρό μου μωρό μου,

Φυσικά και η μαμά θα σε βοηθήσει να χτίσεις το τείχος

Μητέρα, νομίζεις ότι αυτή είναι αρκετά καλή; (Για μένα?)

 Μητέρα, νομίζεις ότι είναι επικίνδυνη; (Πες μου?)

 Μητέρα, αυτή θα καταστρέψει το αγοράκι σου;

 Oo, μητέρα, αυτή θα μου ραγίσει την καρδιά μου;

Σώπα τώρα, μωρό μου, μωρό μου μην κλαις

Η μαμά θα ελέγχει όλες τις φίλες σου για σένα

Η μαμά δεν θα αφήσει καμιά βρωμιάρα να περάσει τον έλεγχο της

Η μαμά θα περιμένει ξύπνια μέχρι να γυρίσεις,

Η μαμά πάντα θα μαθαίνει που είχες πάει,

Η μαμά θα κρατήσει το μωρό της υγιές και καθαρό

Ω, μωρό μου,οο μωρό μου,

Θα είσαι πάντα ένα μωρό για μένα 

PINK FLOYD,Mother

Read More