Αναρτήσεις
Ένα από τα κύρια γονικά καθήκοντα είναι να βοηθήσουν τα παιδιά τους να καλλιεργήσουν τον αυτοέλεγχο. Οι εξωτερικές απαγορεύσεις και τα όρια εσωτερικεύονται, ενσωματώνονται στο σύστημα αξιών του μελλοντικού ενηλίκου και διαμορφώνουν την προσωπικότητα του, καθορίζοντας την οπτική του για τον εαυτό του και για τον κόσμο. Ένα παιδί χωρίς όρια, ζει μέσα σε ένα απρόβλεπτο και ανασφαλές ψυχολογικό περιβάλλον.
Όμως ένας γονέας που διδάσκει όρια και αυτοέλεγχο ουρλιάζοντας, ένας γονέας που συμβουλεύει το παιδί του να μην αγχώνεται για τα μαθήματα, αλλά το άγχος του έχει παραλύσει τον ίδιο, είναι το ίδιο αποτελεσματικός με ένα δάσκαλο βαδίσματος πάνω στο νερό.
Είναι σημαντικό, στην προσπάθεια μας να νουθετήσουμε τα παιδιά μας, να παίρνουμε αποστάσεις, αξιολογώντας συχνά τη στάση και το βαθμό αυτοσυγκράτησης μας, διαφορετικά τα λόγια θα είναι κενά περιεχομένου, καθώς τα παιδιά μιμούνται περισσότερο τις συμπεριφορές μας παρά το ηθικοπλαστικό μας κήρυγμα.
Κανόνες ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της γονικής οριοθέτησης.
Τήρηση αποστάσεων: Η τήρηση αποστάσεων αποτελεί τεχνική που ενθαρρύνει τον αυτοέλεγχο. Τις περισσότερες φορές, το καλύτερο που μπορεί να κάνει ένας γονέας, είναι να μην κάνει τίποτα και να διδάξει στο παιδί τις συνέπειες της συμπεριφοράς του. Ή να αφήσει τα παιδά του να επιλύσουν τις διαφορές τους μόνα τους,εκφράζοντας λεκτικά εμπιστοσύνη στις ικανότητες τους να διαχειριστούν ένα καβγά. Όταν οι γονείς αναλαμβάνουν το ρόλο του διαιτητή στις εντάσεις τις οικογένειας, υποκρύπτεται ο κίνδυνος:
1.να πυροδοτήσουν μια διαφωνία που ενδεχομένως θα επιλυόταν από μόνη της ή
2. να μεροληπτήσουν, συνηγορώντας υπέρ ή παίρνοντας ασυναίσθητα το μέρος του ενός εκ των παιδιών τους.
Σε κάθε περίπτωση, η παρέμβαση του γονέα εμπεριέχει το μήνυμα: δεν μπορείτε να τα καταφέρετε μόνοι σας. Επομένως,η διάθεση χρόνου και η αποφυγή αντιδράσεων «εν θερμώ», διευκολύνουν την αποτελεσματικότερη επίλυση των διαφορών και βάζουν τα παιδιά στο προσκήνιο της διαχείρισης της ζωής τους.
Γονικές εκρήξεις=αποτυχία οριοθέτησης: Ένας άλλος παράγοντας που σχετίζεται αρνητικά με την οριοθέτηση των παιδιών, είναι οι εκρήξεις των γονέων «μπροστά στα μάτια των παιδιών». Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι γονείς εκρήγνυνται χωρίς τα παιδιά να φταίνε (και ουσιαστικά ή έκρηξη είναι πάντα αποτυχία αυτοσυγκράτησης εκ μέρους του γονέα), ή επιλέγουν να αντιμετωπίσουν το λάθος θέμα τη λάθος στιγμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ζήτηση συγγνώμης στα παιδιά αποτελεί την ενδεδειγμένη συμπεριφορά, που τα απαλλάσσει εν μέρει από την ενοχή ή το άγχος που βιώνουν από τις εκρήξεις των γονέων. Παρέχουμε έτσι, παράδειγμα μίμησης για τα παιδιά και ειδικότερα για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουν στο μέλλον τις διαπροσωπικές αντιπαραθέσεις τους. Πράγματι, τα παιδιά αντλούν μεγάλη δύναμη από αυτή τη διαδικασία και μαθαίνουν να παραδέχονται ήρεμα τα λάθη τους, και επιπλέον ασκούνται εμπειρικά στο να ξεπεράσουν δύσκολες καταστάσεις.
Αντιδράσεις των γονέων=παράδειγμα προς μίμηση: Οι αντιδράσεις των γονέων θα πρέπει να οριοθετούνται καθώς πολύ συχνά οι συμπεριφορές των παιδιών αντανακλούν τις αντιδράσεις των γονέων. Για παράδειγμα, οι γονείς θα πρέπει να ξεχωρίζουν και να αξιολογούν εάν η συμπεριφορά του παιδιού είναι αποτέλεσμα της προσωπικής τους κούρασης, της βιασύνης, του θυμού, της έντασης ή του άγχους που βιώνουν. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, απαιτείται πρώτα απ όλα αναγνώριση και παραδοχή, και κατόπιν ήρεμη συζήτηση και αποφυγή έντονων αντιπαραθέσεων οι οποίες οδηγούν σε ακραίες συμπεριφορές.
Οι γονείς να ξέρουν πότε να σταματούν: Εξίσου σημαντική είναι η ικανότητα των γονέων να προλαμβάνουν να μην φτάνουν σε αδιέξοδο, καθώς οι περισσότεροι γονείς παγιδεύονται σε διαφωνίες, και οδηγούνται σε μακροχρόνιες αναστατώσεις και ατέρμονες λεκτικές αντιπαραθέσεις. Είναι σπουδαίο να τονισθεί, ότι οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν σε ποιο σημείο να σταματούν, δείχνοντας εμπιστοσύνη στην ικανότητα του παιδιού να φερθεί καλύτερα την επόμενη φορά
Σταδιακή επίτευξη επιθυμητού αποτελέσματος: Το επιθυμητό αποτέλεσμα δηλαδή η σωστή και οριοθετημένη συμπεριφορά του παιδιού, επιτυγχάνεται σταδιακά και όχι με τεράστια άλματα. Συνεπώς, το αποτέλεσμα «χτίζεται ή κερδίζεται» μέσα στο χρόνο.
Είναι σημαντικό να εξετάζουμε τις απαιτήσεις μας. Μπορεί να είναι υπερβολικές, παράλογες, αναντίστοιχες με την ηλικία, το αναπτυξιακό επίπεδο, τη συναισθηματική ωριμότητα ή τις ικανότητες του παιδιού μας. Δεν ζητάμε κάτι από το παιδί διότι "όλοι οι άλλοι το καταφέρνουν. Δεν απογοητευόμαστε επειδή οι άλλοι τα κατάφεραν γρηγορότερα. Κάθε παιδί έχει άλλους ρυθμούς. Η σύγκριση με άλλα παιδιά, μόνο ψυχολογική ισοπέδωση και απαξίωση μπορεί να επιφέρει.
Χρήση της γονικής εξουσίας με μέτρο: Η παράλογη χρήση δύναμης και η επίδειξη παντοδυναμίας των γονέων έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή των παιδιών, και σχετίζεται με αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ανάπτυξη του παιδιού και στην διαμόρφωση χαμηλής αυτοεκτίμησης, όσο και στη σχέση με τους γονείς. Τα παιδιά από τριών ή τεσσάρων χρονών μέχρι την εφηβεία, έχουν την ικανότητα να σταματούν να συμπεριφέρονται απαράδεκτα, αν κάποιος τους εξηγήσει τους λόγους που η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους, και τους δώσει την ευκαιρία να αλλάξουν συμπεριφορά,με σεβασμό και χωρίς να χάσουν την υπόληψή τους.
Οι ενστάσεις των γονιών στη συμπεριφορά των παιδιών τους, είναι θεμιτές σε κάποιο βαθμό, ωστόσο απαιτείται πληροφόρηση, εκπαίδευση και σεβασμό για το παιδί και τις επιλογές του, όπως επίσης θετική στάση των γονέων χωρίς ακρότητες, προκειμένου να επιτευχθεί οριοθέτηση με σεβασμό και χωρίς συγκρούσεις.
Επομένως είναι ζωτικό να θυμόμαστε ότι η εναντίωση είναι στη συμπεριφορά και όχι στο χαρακτήρα ή στο ίδιο το παιδί: Αποφεύγουμε με αυτόν τον τρόπο, τη συντριβή του παιδιού από την κριτική και τον αρνητισμό. Ο στόχος της οριοθέτησης, με σεβασμό και βλέμμα προσηλωμένο στη εκπαίδευση του παιδιού μας στη συναισθηματική νοημοσύνη, είναι να μειωθούν οι πιθανότητες έκρηξης, να αποφευχθεί η στείρα αντιπαράθεση, και να μην διεξάγονται οι συγκρούσεις στην οικογένεια με πολεμικούς όρους, αλλά στο πεδίο του αμοιβαίου σεβασμού, της ενσυναίσθησης και της κατανόησης.
Όμως ένας γονέας που διδάσκει όρια και αυτοέλεγχο ουρλιάζοντας, ένας γονέας που συμβουλεύει το παιδί του να μην αγχώνεται για τα μαθήματα, αλλά το άγχος του έχει παραλύσει τον ίδιο, είναι το ίδιο αποτελεσματικός με ένα δάσκαλο βαδίσματος πάνω στο νερό.
Είναι σημαντικό, στην προσπάθεια μας να νουθετήσουμε τα παιδιά μας, να παίρνουμε αποστάσεις, αξιολογώντας συχνά τη στάση και το βαθμό αυτοσυγκράτησης μας, διαφορετικά τα λόγια θα είναι κενά περιεχομένου, καθώς τα παιδιά μιμούνται περισσότερο τις συμπεριφορές μας παρά το ηθικοπλαστικό μας κήρυγμα.
Κανόνες ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της γονικής οριοθέτησης.
Τήρηση αποστάσεων: Η τήρηση αποστάσεων αποτελεί τεχνική που ενθαρρύνει τον αυτοέλεγχο. Τις περισσότερες φορές, το καλύτερο που μπορεί να κάνει ένας γονέας, είναι να μην κάνει τίποτα και να διδάξει στο παιδί τις συνέπειες της συμπεριφοράς του. Ή να αφήσει τα παιδά του να επιλύσουν τις διαφορές τους μόνα τους,εκφράζοντας λεκτικά εμπιστοσύνη στις ικανότητες τους να διαχειριστούν ένα καβγά. Όταν οι γονείς αναλαμβάνουν το ρόλο του διαιτητή στις εντάσεις τις οικογένειας, υποκρύπτεται ο κίνδυνος:
1.να πυροδοτήσουν μια διαφωνία που ενδεχομένως θα επιλυόταν από μόνη της ή
2. να μεροληπτήσουν, συνηγορώντας υπέρ ή παίρνοντας ασυναίσθητα το μέρος του ενός εκ των παιδιών τους.
Σε κάθε περίπτωση, η παρέμβαση του γονέα εμπεριέχει το μήνυμα: δεν μπορείτε να τα καταφέρετε μόνοι σας. Επομένως,η διάθεση χρόνου και η αποφυγή αντιδράσεων «εν θερμώ», διευκολύνουν την αποτελεσματικότερη επίλυση των διαφορών και βάζουν τα παιδιά στο προσκήνιο της διαχείρισης της ζωής τους.
Γονικές εκρήξεις=αποτυχία οριοθέτησης: Ένας άλλος παράγοντας που σχετίζεται αρνητικά με την οριοθέτηση των παιδιών, είναι οι εκρήξεις των γονέων «μπροστά στα μάτια των παιδιών». Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι γονείς εκρήγνυνται χωρίς τα παιδιά να φταίνε (και ουσιαστικά ή έκρηξη είναι πάντα αποτυχία αυτοσυγκράτησης εκ μέρους του γονέα), ή επιλέγουν να αντιμετωπίσουν το λάθος θέμα τη λάθος στιγμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ζήτηση συγγνώμης στα παιδιά αποτελεί την ενδεδειγμένη συμπεριφορά, που τα απαλλάσσει εν μέρει από την ενοχή ή το άγχος που βιώνουν από τις εκρήξεις των γονέων. Παρέχουμε έτσι, παράδειγμα μίμησης για τα παιδιά και ειδικότερα για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουν στο μέλλον τις διαπροσωπικές αντιπαραθέσεις τους. Πράγματι, τα παιδιά αντλούν μεγάλη δύναμη από αυτή τη διαδικασία και μαθαίνουν να παραδέχονται ήρεμα τα λάθη τους, και επιπλέον ασκούνται εμπειρικά στο να ξεπεράσουν δύσκολες καταστάσεις.
Αντιδράσεις των γονέων=παράδειγμα προς μίμηση: Οι αντιδράσεις των γονέων θα πρέπει να οριοθετούνται καθώς πολύ συχνά οι συμπεριφορές των παιδιών αντανακλούν τις αντιδράσεις των γονέων. Για παράδειγμα, οι γονείς θα πρέπει να ξεχωρίζουν και να αξιολογούν εάν η συμπεριφορά του παιδιού είναι αποτέλεσμα της προσωπικής τους κούρασης, της βιασύνης, του θυμού, της έντασης ή του άγχους που βιώνουν. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, απαιτείται πρώτα απ όλα αναγνώριση και παραδοχή, και κατόπιν ήρεμη συζήτηση και αποφυγή έντονων αντιπαραθέσεων οι οποίες οδηγούν σε ακραίες συμπεριφορές.
Οι γονείς να ξέρουν πότε να σταματούν: Εξίσου σημαντική είναι η ικανότητα των γονέων να προλαμβάνουν να μην φτάνουν σε αδιέξοδο, καθώς οι περισσότεροι γονείς παγιδεύονται σε διαφωνίες, και οδηγούνται σε μακροχρόνιες αναστατώσεις και ατέρμονες λεκτικές αντιπαραθέσεις. Είναι σπουδαίο να τονισθεί, ότι οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν σε ποιο σημείο να σταματούν, δείχνοντας εμπιστοσύνη στην ικανότητα του παιδιού να φερθεί καλύτερα την επόμενη φορά
Σταδιακή επίτευξη επιθυμητού αποτελέσματος: Το επιθυμητό αποτέλεσμα δηλαδή η σωστή και οριοθετημένη συμπεριφορά του παιδιού, επιτυγχάνεται σταδιακά και όχι με τεράστια άλματα. Συνεπώς, το αποτέλεσμα «χτίζεται ή κερδίζεται» μέσα στο χρόνο.
Είναι σημαντικό να εξετάζουμε τις απαιτήσεις μας. Μπορεί να είναι υπερβολικές, παράλογες, αναντίστοιχες με την ηλικία, το αναπτυξιακό επίπεδο, τη συναισθηματική ωριμότητα ή τις ικανότητες του παιδιού μας. Δεν ζητάμε κάτι από το παιδί διότι "όλοι οι άλλοι το καταφέρνουν. Δεν απογοητευόμαστε επειδή οι άλλοι τα κατάφεραν γρηγορότερα. Κάθε παιδί έχει άλλους ρυθμούς. Η σύγκριση με άλλα παιδιά, μόνο ψυχολογική ισοπέδωση και απαξίωση μπορεί να επιφέρει.
Χρήση της γονικής εξουσίας με μέτρο: Η παράλογη χρήση δύναμης και η επίδειξη παντοδυναμίας των γονέων έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή των παιδιών, και σχετίζεται με αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ανάπτυξη του παιδιού και στην διαμόρφωση χαμηλής αυτοεκτίμησης, όσο και στη σχέση με τους γονείς. Τα παιδιά από τριών ή τεσσάρων χρονών μέχρι την εφηβεία, έχουν την ικανότητα να σταματούν να συμπεριφέρονται απαράδεκτα, αν κάποιος τους εξηγήσει τους λόγους που η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους, και τους δώσει την ευκαιρία να αλλάξουν συμπεριφορά,με σεβασμό και χωρίς να χάσουν την υπόληψή τους.
Οι ενστάσεις των γονιών στη συμπεριφορά των παιδιών τους, είναι θεμιτές σε κάποιο βαθμό, ωστόσο απαιτείται πληροφόρηση, εκπαίδευση και σεβασμό για το παιδί και τις επιλογές του, όπως επίσης θετική στάση των γονέων χωρίς ακρότητες, προκειμένου να επιτευχθεί οριοθέτηση με σεβασμό και χωρίς συγκρούσεις.
Επομένως είναι ζωτικό να θυμόμαστε ότι η εναντίωση είναι στη συμπεριφορά και όχι στο χαρακτήρα ή στο ίδιο το παιδί: Αποφεύγουμε με αυτόν τον τρόπο, τη συντριβή του παιδιού από την κριτική και τον αρνητισμό. Ο στόχος της οριοθέτησης, με σεβασμό και βλέμμα προσηλωμένο στη εκπαίδευση του παιδιού μας στη συναισθηματική νοημοσύνη, είναι να μειωθούν οι πιθανότητες έκρηξης, να αποφευχθεί η στείρα αντιπαράθεση, και να μην διεξάγονται οι συγκρούσεις στην οικογένεια με πολεμικούς όρους, αλλά στο πεδίο του αμοιβαίου σεβασμού, της ενσυναίσθησης και της κατανόησης.
